Το σωτήριον έτος 1987 (Μέρος 2: Ο θρίαμβος του Ευρωμπάσκετ).

Η ώρα του θριάμβου: Το κύπελλο στα χέρια του Γιαννάκη, του Γκάλη
και των "άλλων παιδιών"

Η 14η Ιουνίου 1987 είναι μια μέρα σημαδιακή για τον ελληνικό αθλητισμό. Είναι η μέρα που η Ελλάδα σημείωσε μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της στον χώρο του αθλητισμού, σίγουρα την μεγαλύτερη έως τότε.

Τρεις μόλις μήνες μετά τον σοκαριστικό Μάρτιο του 1987 η Ελλάδα έζησε μια μαγική στιγμή, που αυτή τη φορά ήρθε από το χώρο του αθλητισμού. Στις 14 Ιουνίου 1987 η εθνική ομάδα του μπάσκετ κατάκτησε το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα μπάσκετ, μία διοργάνωση που φιλοξενήθηκε στην Ελλάδα, στο πρόσφατα κατασκευασμένο "στολίδι" του ελληνικού αθλητισμού, το "Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας". Ήταν μία επιτυχία που πήρε διαστάσεις εθνικού θριάμβου. Όσοι έζησαν εκείνες τις στιγμές ξέρουν πολύ καλά ότι ήταν κάτι πολύ παραπάνω από μια αθλητική νίκη, ήταν μια ατέλειωτη γιορτή, που έβγαλε τον κόσμο στους δρόμους, που εκτόξευσε το μπάσκετ στην θέση του "εθνικού σπορ" της Ελλάδας και που έγινε η απαρχή και για άλλες επιτυχίες στο μέλλον.

Όλα ξεκίνησαν στις 3 Ιουνίου με τον αγώνα ενάντια στην αδύναμη Ρουμανία, που την κερδίσαμε εύκολα με 109-77. Στο παιχνίδι εκείνο ο Νίκος Γκάλης πέτυχε 44 πόντους, δείχνοντας από νωρίς-νωρίς ότι θα είναι ο αδιαμφισβήτητος "σταρ" της διοργάνωσης. Οι μισοάδειες κερκίδες του ΣΕΦ όμως έδειχναν ότι ο κόσμος δεν ήταν "ζεστός" με το μπάσκετ και δεν πολυπίστευε στις δυνατότητες της ομάδας.

Την επόμενη μέρα όμως το ενδιαφέρον εκτοξεύτηκε στα ύψη, αφού η ελληνική ομάδα με μια μεγαλειώδη εμφάνιση, και με 44 πόντους ξανά του Γκάλη, κέρδισε με 84-78 την τεράστια ομάδα της (ενωμένης τότε) Γιουγκοσλαβίας. 

Η νίκη της Ελλάδας επί των "πλάβι" έβαλε φωτιά στη διοργάνωση και στα προγνωστικά. Ακολούθησαν όμως δύο συνεχόμενες ήττες, από Ισπανία με 106-89, και από Σοβιετική Ένωση, με 69-66, που προσγείωσαν ανώμαλα τους Έλληνες και έδειξαν ότι η συνέχεια δεν θα ήταν στρωμένη με ροδοπέταλα. Έτσι φτάσαμε στο τελευταίο κρίσιμο παιχνίδι με την ισχυρή Γαλλία, που η Ελλάδα έπρεπε να κερδίσει οπωσδήποτε για να περάσει στην τελική φάση. Με την συμπαράσταση του κόσμου και με τον Γκάλη να πετυχαίνει 34 πόντους η Ελλάδα επικράτησε με 82-69 και πέρασε στον επόμενο γύρο. Ο αρχικός στόχος, η πρόκριση στην οκτάδα δηλαδή, είχε επιτευχθεί, και πλέον όλοι είχαν αρχίσει να ονειρεύονται μετάλλια και διακρίσεις.

Στα προημιτελικά η Ελλάδα αντιμετώπισε την πολύ ισχυρή τότε Ιταλία. Δεν την είχε κερδίσει ποτέ στο παρελθόν αλλά κατάφερε να την νικήσει με 90-78, πραγματοποιώντας εξαιρετική εμφάνιση. Ο Νίκος Γκάλης έλεγε μετά τον αγώνα: "Ήμουν τόσο σίγουρος ότι θα κερδίσουμε, από την ώρα της παρουσίασης των ομάδων. Έβλεπα φοβισμένα τα μάτια των Ιταλών"

Ο επόμενος αντίπαλος στον ημιτελικό ήταν ξανά η Γιουγκοσλαβία και ο αγώνας έπαιρνε πλέον διαστάσεις "εθνικής υπόθεσης". Το ΣΕΦ ήταν φυσικά κατάμεστο και ο κόσμος εκρηκτικός.  Θα κατάφερνε η Εθνική αυτόν τον απίστευτο άθλο, να κερδίσει δηλαδή για δεύτερη φορά τους "πλάβι" μέσα σε λίγες μέρες και να φτάσει στον τελικό; Τους ξανακέρδισε με επική ανατροπή στο 2ο ημίχρονο και τελικό σκορ 81-77. Οι Γιουγκοσλάβοι, μη μπορώντας να το χωνέψουν, προκάλεσαν στο τέλος, ευχόμενοι "καλή τύχη στη Ρωσία" (στον τελικό). Ο κόσμος τους το ανταπέδωσε βγαίνοντας στους δρόμους να πανηγυρίσει και στοχοποιώντας το μεγάλο αστέρι τους, τον Ντράζεν Πέτροβιτς, με κάποια... όχι και τόσο ευγενικά συνθήματα. 

Από αριστερά: Γιαννάκης, Γκάλης, Φασούλας, Καμπούρης
και Χριστοδούλου

Κι έτσι φτάσαμε στο μαγικό, ζεστό απόγευμα της 14ης Ιουνίου. Σ' ένα ΣΕΦ που δεν έπεφτε καρφίτσα, και παρουσία του πρωθυπουργού της χώρας Ανδρέα Παπανδρέου, η ελληνική ομάδα καλούνταν να κάνει την απόλυτη υπέρβαση και να νικήσει το "θηρίο" του Ευρωπαϊκού μπάσκετ, την ομάδα της Σοβιετικής Ένωσης. Το παιχνίδι ήταν συγκλονιστικό. Με δύο επιτυχημένες βολές του Λιβέρη Ανδρίτσου το ματς πήγε στην παράταση (κανονική διάρκεια 89-89). Τέσσερα μόλις δευτερόλεπτα πριν από το τέλος της παράτασης το σκορ ήταν 101-101 και η Ελλάδα κέρδισε φάουλ και δύο βολές. Το φάουλ είχε γίνει πάνω στον Αργύρη Καμπούρη που κλήθηκε να εκτελέσει τις βολές. "Η πρόκριση στα χέρια αυτού του τίμιου γίγαντα" αναφώνησε ο αείμνηστος Φίλιππος Συρίγος, ο εκφωνητής που ταύτισε το όνομά του με εκείνο το Ευρωμπάσκετ. Πρόκριση βέβαια δεν υπήρχε, μόνο η νίκη και η κορυφή, αλλά λεπτομέρειες θα μου πείτε... Η ατάκα έμεινε ιστορική, ο Καμπούρης ευστόχησε στις βολές, το σκορ έγινε 103-101 και ο χαρακτηρισμός "τίμιος γίγαντας" τον συνόδευε μέχρι το τέλος της καριέρας του. Οι Σοβιετικοί προσπάθησαν στα 4 δευτερόλεπτα που απέμειναν να κάνουν come back, επιχείρησαν το σουτ από πολύ πλάγια θέση με τον Γιοβάισα, αλλά δεν είχαν καμία τύχη. Η μπάλα βρήκε στο πλαϊνό του ταμπλό και το πανηγύρι άρχισε...

Η Ελλάδα ήταν πρωταθλήτρια Ευρώπης! Ο Νίκος Γκάλης ανακηρύχτηκε πολυτιμότερος παίχτης της διοργάνωσης και πρώτος σκόρερ με 37 πόντους μ.ο. (40 πόντους στον τελικό). Ως ιδανική πεντάδα της διοργάνωσης ανακηρύχτηκαν οι Γκάλης, Γιαννάκης, Χιμένεθ (Ισπανία), Μαρτσουλιόνις (ΕΣΣΔ) και Βολκώφ (ΕΣΣΔ).

Το τι έγινε στη συνέχεια είναι δύσκολο να περιγραφεί, μόνο όσοι το έζησαν μπορούν να το καταλάβουν. Ένα ατέλειωτο πανηγύρι στήθηκε σε όλη τη χώρα. Οι πλατείες γέμισαν κόσμο που πανηγύριζε έξαλλα, οι δρόμοι φρακάρισαν από τα αυτοκίνητα που με δαιμονιώδη κορναρίσματα έδιναν τον τόνο. Το πούλμαν της Εθνικής, εν μέσω τρελών πανηγυρισμών, χρειάστηκε τρεις ώρες για να φτάσει στη Γλυφάδα όπου βρισκόταν το ξενοδοχείο, και ο Νίκος Φιλίππου επιβιβάστηκε σε μοτοσυκλέτα της Τροχαίας για να φτάσει πιο γρήγορα!

 Για μέρες η μεγαλειώδης νίκη της Ελλάδας συζητιόταν παντού. Όμως το αποτύπωμα του άφησε η 14η Ιουνίου ήταν πολύ πιο βαθύ και πολύ πιο σημαντικό. Αποτέλεσε το έναυσμα για να βγει το μπάσκετ από την αφάνεια και να γίνει το εθνικό σπορ της Ελλάδας.  Χιλιάδες νέα παιδιά ξεχύθηκαν στα γήπεδα και στα γυμναστήρια με μια πορτοκαλί μπάλα στα χέρια για να γίνουν Γκάληδες και Γιαννάκηδες. Πολλά από τα μετέπειτα μεγάλα ταλέντα του ελληνικού μπάσκετ, που μας χάρισαν λαμπρές επιτυχίες τα επόμενα χρόνια, ξεπήδησαν ουσιαστικά μέσα από εκείνο το ζεστό απόγευμα της 14ης Ιουνίου.

Ο ελληνισμός επιζητούσε έναν θρίαμβο και οι "12" του Κώστα Πολίτη έγιναν οι ήρωές του.

Να τους αναφέρουμε για την ιστορία: Νίκος Γκάλης, Παναγιώτης Γιαννάκης, Φάνης Χριστοδούλου, Παναγιώτης Φασούλας, Αργύρης Καμπούρης, Μέμος Ιωάννου, Μιχάλης Ρωμανίδης, Νίκος Φιλίππου, Λιβέρης Ανδρίτσος, Νίκος Σταυρόπουλος, Νίκος Λινάρδος και Παναγιώτης Καρατζάς.