"Come with me για να τη βρεις": Η γλώσσα της νεολαίας των '80ς.

 

"Είναι φάση το αγόρι" τραγουδάει η Ρένα Παγκράτη, ενώ ο Σταμάτης Γαρδέλης κάνει "καμάκι" στην Έφη Πίκουλα τραγουδώντας "Come with me για να τη βρεις". Όλα αυτά στην ταινία του 1984 "Έλα να γυμνωθούμε Ντάρλινγκ", μία από τις πολλές "καλτ" ταινίες της εποχής, που διασώζουν κομμάτια από την αργκό της νεολαίας των '80ς.
Θυμάστε τη γλώσσα των '80ς; Κάθε γενιά έχει τη δική της αργκό, τους δικούς της κώδικες επικοινωνίας. Οι σημερινοί νέοι λένε "μπρο" οι νέοι των '80ς έλεγαν "δικέ μου" και "φιλάρα".
Όσοι ήταν νέοι τη δεκαετία του '80 ασφαλώς θα θυμούνται εκφράσεις όπως "τη βρίσκω", "με κούφανες", "καράφλιασα" κλπ. κλπ.
Ας προσπαθήσουμε να τις ξαναθυμηθούμε σ' αυτόν τον πρόχειρο λεξιλογικό οδηγό, κάνοντας και μια μικρή επεξήγηση κάθε λήμματος, για τους νεότερους.

Επειδή είναι πάρα πολλές, στην ανάρτηση αυτή δημοσιεύουμε το πρώτος μέρος (λέξεις και φράσεις από το Α μέχρι το Κ) και θα ακολουθήσει δεύτερο μέρος με τις υπόλοιπες: 

αράζω/ είμαι αραχτός/ αραλίκι: Διαχρονικές λέξεις που λέγονται και σήμερα. Στα '80ς έλεγαν επίσης "άραξε στα κυβικά σου"

άτομο: Συνώνυμο του "άνθρωπος". Λέξη που "έπαιζε" πολύ σε εκφράσεις όπως "τι λέει ρε το άτομο;" "είναι τελείως φευγάτο το άτομο" κλπ.

βαβούρα: Η φασαρία, ο θόρυβος, η οχλαγωγία. Υπήρχε και ροκ συγκρότημα με την επωνυμία "Vavoura Band"

βαβουριάζω: Κάνω θόρυβο, φασαρία.

βασικά: Λέξη-σύμβολο των '80ς, ίσως η πιο εμβληματική και χαρακτηριστική απ' όλες. Ξεκίνησε ίσως από την κομματική-πολιτική γλώσσα και ορολογία και γενικεύτηκε πολύ γρήγορα η χρήση της, μέχρι που έγινε κατάχρηση. Υπήρξε και τίτλος ταινίας που διακωμωδούσε αυτήν ακριβώς την κατάχρηση: "Βασικά καλησπέρα σας"

γαμιστερός/ γαμιστερά: Σήμερα θα έλεγαν "γαμάτος/ γαμάτα". Ο πολύ καλός, ο φίνος, ο τέλειος.

γκάζι/ βρωμόγκαζο: Το γρήγορο και "φτιαγμένο" αυτοκίνητο, κατάλληλο για κόντρες. Και βρωμόγκαζο σε υπερθετικό βαθμό, το κορυφαίο "γκάζι"

γουστάρω: Λέξη γενικής χρήσης που λέγεται και σήμερα φυσικά. Λεγόταν και μόνη της ως επιφώνημα (γουστάρω!) με την έννοια του "τέλεια", "μ' αρέσει"

δε μασάω/ μη μασάς: Δεν υπολογίζω, δε φοβάμαι, δεν χαμπαριάζω.

δικέ μου: Άλλη εμβληματική λέξη των '80ς, ίσως η πιο συχνή και χαρακτηριστική προσφώνηση μεταξύ φίλων και γνωστών.

είναι αφασία/ αφάσιος: "Είναι στην κοσμάρα του" θα λέγαμε σήμερα. Λεγόταν όχι μόνο για πρόσωπα αλλά και για καταστάσεις: "Αφασία το σημερινό θέμα της Έκθεσης"

είναι φάση/ είναι πολύ φάση: Το... αντίθετο της αφασίας. Είναι φάση αυτός/αυτή που μας προκαλεί το ζωηρό ενδιαφέρον. Σήμερα η "φάση" και το "φασώνομαι" έχει πάρει άλλη σημασία στη νεολαιίστικη γλώσσα.

έπαθα πλάκα/ έπαθα την πλάκα μου: Διαχρονική και ευκόλως εννοούμενη. Λέγεται φυσικά και σήμερα.

"Γρίβα μ' σε θέλει ο βασιλιάς": Η ιστορία ενός παρεξηγημένου τραγουδιού.

Δεν υπάρχει πιο παρεξηγημένο και πιο αμφιλεγόμενο τραγούδι από το περίφημο δημοτικό "Γρίβα μ' σε θέλει ο βασιλιάς" . Ας το ακούσουμε, εδώ σε μια ηχογράφηση του 1936 από δύο μεγάλους του δημοτικού μας τραγουδιού, τον Γιώργο Παπασιδέρη (τραγούδι) και το Νίκο Καρακώστα (κλαρίνο)

Το τραγούδι είναι του τέλους του 19ου αιώνα με καταγωγή από την περιοχή Ξηρομέρου της Αιτωλοακαρνανίας, απ' όπου διαδόθηκε κατόπιν στην Ήπειρο, την υπόλοιπη Στερεά και τελικά σε ολόκληρη την Ελλάδα.  Υπάρχουν πολλές παραλλαγές των στίχων αλλά στην παραπάνω εκτέλεση τραγουδιέται ως εξής:

-Γρίβα μ' σε θέλει ο βασιλιάς

 ο κόσμος όλος κι ο ντουνιάς

-Το τι με θέλει ο βασιλιάς 

  ο κόσμος όλος κι ο ντουνιάς;

-Για να σε κάνει στρατηγό

 να διευθύνεις το στρατό...

Τα παιδία παίζει (Τα παιχνίδια μιας άλλης εποχής-Μέρος 1)

 

Το σχολείο ήταν ένα παλιό νεοκλασικό, μεγάλο για σπίτι αλλά μικρό για σχολείο. Τα δωμάτιά του είχαν διαμορφωθεί σε αίθουσες διδασκαλίας και στέγαζαν τις 6 τάξεις του Δημοτικού, δηλαδή κάπου 200 παιδιά (η κάθε τάξη τότε είχε 30+ μαθητές)

Όμως το μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσίαζε η αυλή του. Ένας διάδρομος που περνούσε στο πλάι του κτιρίου οδηγούσε στο πίσω μέρος όπου βρισκόταν η αυλή. Ένας κήπος ουσιαστικά, όχι πολύ μεγάλος, αλλά που στα παιδικά μας μάτια φάνταζε τεράστιος. Στη μία του άκρη δέσποζε η καρυδιά με τον θεόστραβο κορμό που αποτελούσε το "σήμα κατατεθέν" του. Δεν ξέρω πώς είχε γίνει και αυτό το δέντρο, αντί να πάει προς τα πάνω, όπως όλα τα δέντρα του κόσμου, πήγαινε προς το πλάι. Είχε τέτοια κλίση που ένα παιδί μπορούσε, παίρνοντας φόρα, να τον ανέβει μέχρι κάποιο ύψος, όχι σκαρφαλώνοντας αλλά ...περπατώντας.

Εισαγωγικό

Γιατί ιστολόγιο; Και γιατί τώρα;

Λένε πως το τέλος του έτους είναι περίοδος απολογισμών και ανασύνταξης. Περίοδος που σκέφτεσαι τι έκανες μέχρι τώρα και κυρίως τι θέλεις να κάνεις στο μέλλον. Με το 2022 λοιπόν να είναι προς το τέλος του πήρα την απόφαση να κάτσω και να καταγράψω πράγματα που έχω σκόρπια εδώ και χρόνια, άλλα σε σημειώσεις εδώ κι εκεί, και άλλα στο μεγάλο "τεφτέρι" που λέγεται μνήμη και ανθρώπινο μυαλό. Αυτό το τεφτέρι που όσο περνάνε τα χρόνια αδυνατίζει, χάνει πράγματα, τα αναζητά απεγνωσμένα και δεν ξέρει πού να τα βρει και πού να τα ψάξει. Πράγματα που μοιραία θα χαθούν κάποια στιγμή αν δεν καταγραφούν με κάποιο τρόπο κάπου.

Μία προσωπική καταγραφή λοιπόν αυτό το ιστολόγιο, όπως μαρτυρά και ο τίτλος του. Περασμένα ναι, ξεχασμένα όχι. Για να μη γίνουν οριστικά ξεχασμένα όλα όσα ζήσαμε. Στιγμές που μας σημάδεψαν, γεγονότα που μας μάγεψαν, μας σόκαραν, μας εντυπωσίασαν, μας άγγιξαν. Τραγούδια που αγαπήσαμε και σιγοτραγουδήσαμε. Πρόσωπα που έβαλαν τη σφραγίδα τους στη ζωή μας. Όλα αυτά που συνοπτικά ονομάζουμε συλλογική μνήμη.

Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να κάνουμε μια γενναία διαδικτυακή βουτιά στο παρελθόν, πίσω στην παιδική μας ηλικία, στα χρόνια της νιότης, αλλά και στα πιο πρόσφατα χρόνια, μεταφέροντας και αποτυπώνοντας όλα εκείνα που μας συγκίνησαν...